Mamy zaszczyt poinformować, że 26 stycznia br. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Jakub Lewicki po rozpatrzeniu wniosku Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego  z 11.V. 2022 r. wydał decyzję administracyjną, w której nie wyraził zgody na rozbiórkę części budynku oficyny dworskiej na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Falentach, objętego ochroną konserwatorską. Decyzji towarzyszy uzasadnienie.

Wychodząc ze stanowiska konserwatorskiego Organ stwierdził, że budynek, którego część miałaby być zburzona w pierwszej kolejności, to obiekt murowany z cegły o zróżnicowanej bryle podzielonej na trzy funkcjonalne części, prawdopodobnie wybudowany na fundamentach starszej budowli, być może autorstwa Sz. B. Zuga. Budynek posiada skromną ale jednolitą dekoracje architektoniczną z prostych gzymsów międzykondygnacyjnych i  koronujących, cokołów i lizen. We wnętrzach zachował się pierwotny układ pomieszczeń i relikty – drewniane futryny i drzwi, stolarka okienna, klatka schodowa, piece kaflowe z ornamentami, podłogi i oryginalna więźba dachowa z połowy XIX w.

Przedmiot decyzji – budynek oficyny dworskiej – bezsprzecznie spełnia kryteria definicji zabytku – posiada wartość zarówno naukową jak i historyczną. Wynikają one ze ścisłego związku budynku z zespołem pałacowo-parkowym w Falentach, jako budynku jego zaplecza gospodarczego. O randze oficyny świadczy fakt, że od 1925 r. była miejscem zamieszkania rodziny wnuczki właścicieli dworu w Falentach, gdzie na świat przyszło ich ośmioro dzieci. Istnieją przesłanki, że w tym budynku mieszkała rodzina zarządcy majątku i tu przyszła na świat Marta Magdalena Abakanowicz, jedna najwybitniejszych polskich rzeźbiarek XX w. Jeśli w przyszłości możliwe będzie dalsze potwierdzenie tej przesłanki dodatkowo podniesie to rangę budynku i stopień jego ochrony. Znaczącym jest, że oficyna dworska jest jedynym zachowanym w całości budynkiem dworskim spośród kilkunastu towarzyszących dawniej pałacowi.

Mazowiecki Konserwator Zabytków zwraca celnie uwagę, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Raszyn stanowi o zakazie zmiany brył oraz formy istniejących obiektów. Dopuszcza on prowadzenie wyłącznie prac konserwatorskich i remontowych po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. W ocenie Organu postulowana rozbiórka jest sprzeczna z przytoczonymi wyżej zapisami planu miejscowego, gdyż rozbiórka części budynku zmieni jego bryłę, statykę i oryginalną formę. Ponadto nie stanowi remontu i prac konserwatorskich zalecanych prawem miejscowym.

Społeczny Komitet Ochrony Falent, jako organizacja społeczna, został dopuszczony do udziału w postępowaniu administracyjnym przed Mazowieckim Konserwatorem Zabytków na prawach strony. Złożyliśmy protest wobec wniosku Instytutu i postulowaliśmy o ochronę zabytku przed zburzeniem. Członkowie i eksperci Komitetu brali udział w oględzinach zabytku i wszystkich czynnościach. Przeprowadzili też własne badania architektoniczne, źródłowe, archiwalne i społeczne, których wyniki wniesiono do postępowania. Co więcej, w przeciwieństwie do użytkującego obecnie zabytek Instytutu, który nie wskazał celu wnioskowanego wyburzenia, Społeczny Komitet we współpracy z Inicjatywą Mieszkańców „Zmieniamy Gminę Raszyn” określił cel i opracował wstępną koncepcję rewitalizacji zabytku, czyli jak może on służyć  lokalnej społeczności.

Obecnie czekamy na ruch Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego. Wyrażamy nadzieję, że jego Dyrekcja zrozumiała swą błędną decyzję i podejmie niezwłocznie działania dla zabezpieczenia zabytku. Ze swojej strony będziemy podejmować wszystkie możliwe działania by nie dopuścić do rozbiórki –  byłoby to niedopuszczalne niszczenie dziedzictwa kulturowego w Gminie Raszyn. Podtrzymujemy naszą deklarację pomocy przy zabezpieczeniu i odbudowie tego i pozostałych zabytków w Falentach.

Apelujemy – Falenty są skarbem przyrody, krajobrazu i architektury. Na nas wszystkich  spoczywa obowiązek zachowania ich dla potomnych.

Społeczny Komitet Ochrony Falent pragnie serdecznie podziękować wszystkim, którzy swoją wiedzą i aktywnością wsparli działania dla uchronienie zabytku przed zburzeniem: mieszkańcom zabytkowego budynku,  Zarządowi Fundacji Marty Magdaleny Abakanowicz, Tomaszowi Piątkowskiemu, Stefaniu Zgudce, Magdalenie Grabowskiej, Wiesławie Chojnackiej, Annie Grocholskiej, prof. Alinie Drapella-Hermansdorfer, prof. Janowi Łukaszkiewiczowi, prof. Małgorzacie Rozbickiej, prof. Pawłowi Kowalowi, prof. Adamowi Redzikowi, dr Maciejowui Laskowi, dr Krzysztofowi Rymuzie, dr arch. Marcinowi Górskiemu, dr arch. Pawłowi Trębaczowi, dr Beacie Fortuna-Antoszkiewicz, Zbyszkowi Hołdysowi, Grzegorzowi Chlaście, Pawłowi Stępniewskiemu, Barbarze Grocholskiej, Annie Pakuli, Marcie Fabianowicz, Jadwidze Antos, Bogdanowi Rusowiczowi, Piotrowi Iwickiemu, Edmundowi Kani, Kazimierzowi Borysowi, Annie Pakuli, Elżbiecie Kłopotowskiej, Małgorzacie Olejnikowskiej-Prolejko, Sylwestrowi Klimkowskiemu,  Grażynie Winterot, Katarzynie Węglawskiej, arch. Ewelinie Zientale, Kalinie Eibl, Romono Botti, Stanisławie Orlik, Bogumile Stępińskiej-Gniadek, Elżbiecie Kuczarze, Grzegorzowi Sęklerowi, Andrzejowi Lemieszowi, Piotrowi Maurerowi, Tomaszowi Koźlińskiemu, Jasiowi i Małgosi Golaczykom, Beacie Sulima-Markowskiej, Andrzejowi Zawistowskiemu, Andrzejowi Góreckiemu, Annie Kosterze, Andrzejowi Szczepaniakowi, Radkowi Wójcikowi, Krystianowi Durmie, Oli Rogalskiej i dr Wojciechowi Rogowskiemu.

Informacja SKOF w-sprawie-ochrony-zabytku Abakanowiczówka

Wielkość pliku ze skanem decyzji MWKZ przewyższa limit portalu, stąd prosimy chętnych by zapoznać się z dokumentem o zgłoszenie zapotrzebowania mailem na adres: skof@interia.pl. Prześlemy asap.